18 November: Europese Antibioticadag

Jaarlijkse aandacht voor toenemende antibioticaresistentie

Op 18 november, vindt de jaarlijks terugkerende Europese Antibioticadag plaats. Een dag waar de toenemende antibioticaresistentie en verantwoord medicijngebruik centraal staan. Het aantal mensen, geïnfecteerd door een resistente bacterie, groeit namelijk nog steeds. 
Antibiotica zijn alleen werkzaam bij bacteriële infecties, bijvoorbeeld een blaas- of longontsteking. Ze doden daarbij een groot deel van de bacteriën of remmen hun groei. Het is echter niet altijd nodig antibiotica te gebruiken. Vaak kan een patiënt zelf een infectie overwinnen: het lichaam is dan sterk genoeg om de ziekmakende bacteriën uit te schakelen. Alleen als dat niet het geval is (bijvoorbeeld bij een ernstige infectie), zal een arts antibiotica voorschrijven. Het bekendste antibioticum is penicilline maar er bestaan veel meer soorten. Elk antibioticum werkt weer tegen andere bacteriën.

Gebruik antibiotica

Steeds meer bacteriën reageren niet meer goed op antibiotica. Ze passen zich snel en efficiënt aan veranderende omstandigheden aan. Dat heet ook wel antibioticaresistentie, wat wil zeggen dat deze bacteriën ongevoelig worden voor de werking van één of meerdere antibioticasoorten. Oorzaak is het groot aantal antibiotica dat in de wereld wordt gebruikt door o.a. een toename van de wereldbevolking maar ook het gebruik van antibiotica in de voedingsindustrie ligt daaraan ten grondslag. Daarnaast groeit het aantal mensen dat vatbaar is voor infecties. Denk daarbij aan de vergrijzing van de bevolking en de toenemende complexe medische behandelingen. In ziekenhuizen verblijven veel patiënten die antibiotica nodig hebben. Het is dus niet verwonderlijk dat juist op die plekken ook veel resistente bacteriën voorkomen.

Vergroten bewustzijn

Veelvuldig gebruik van antibiotica werkt een toename van resistentie in de hand. Daarom is het van groot belang alleen medicatie voor te schrijven aan patiënten die dat ook echt nodig hebben. Verantwoord medicijngebruik kan de ontwikkeling van resistente bacteriën namelijk een halt toeroepen. Daarnaast  moet worden voorkomen dat resistente bacteriën zich kunnen verspreiden binnen bijvoorbeeld een ziekenhuis. PAMM, als regionaal centrum voor infectieziekten en pathologie, werkt hiertoe intensief en structureel samen met de verschillende ziekenhuizen in de regio, meer dan 500 huisartsen, de GGD, zorginstellingen en verloskundigenpraktijken.  

Voorbeelden

Voorbeelden van resistente bacteriën zijn de ESBL- of VRE-bacterie. Als een bacterie ongevoelig is voor een groot aantal antibiotica wordt dat ‘multiresistent’ genoemd. Een bekend voorbeeld hiervan is de MRSA-bacterie.

Social media

De ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control) is verantwoordelijk voor de organisatie van de Europese Antibioticadag. Op 15 november tweeten zij live vanuit Brussel en je kunt de livestream bekijken op het YouTube-kanaal of op de Facebook-pagina. De vragen met hashtag #EAAD worden dan beantwoord. Meer info, klik hier.

Infographic

In deze infographic wordt uitgelegd op welke manier resistentie tegen antibiotica zich verspreid in de veeteelt, de gemeenschap, zorginstellingen en via reizen.