Medisch bericht: zikavirus
Sinds mei 2015 is er een zikavirusuitbraak in Brazilië. Deze uitbraak verspreidt zich over landen in Zuid- en Midden-Amerika. Momenteel is het virus veel in het nieuws. PAMM krijgt veel vragen van haar aanvragers over het zikavirus. Daarom geven we in deze nieuwsbrief ter ondersteuning meer informatie over het virus.
Wat is het zikavirus?
Het zikavirus is een enkelstrengs RNA-virus uit de familie van de Flaviviridae. Tot deze familie behoren bijvoorbeeld ook het denguevirus en het West-Nile virus.
Waar komt het voor?
Het zikavirus verspreidt zich snel. Onderstaande figuur schetst de situatie op 19 januari 2016 (bron: ECDC).
Overdracht
Het zikavirus wordt overgedragen door muggen. Maar kan ook via de placenta naar het ongeboren kind en via bloedtransfusies overgedragen worden. Overdracht via sperma en urine is zeer waarschijnlijk, maar nog niet bewezen.
Bescherming
Je kunt je beschermen tegen het zikavirus door de algemene maatregelen tegen het voorkomen van muggenbeten, zoals beschreven door de WHO, in acht te nemen. Hierin zijn bijvoorbeeld het gebruik van klamboes en DEET beschreven.
Incubatieperiode
De incubatieperiode is 3 tot 12 dagen.
Symptomen
Meestal verloopt een infectie met het zikavirus asymptomatisch. Slechts bij 1 op de 4 besmette personen ontwikkelt zich subfebriele temperatuur of koorts met niet-purulente conjunctivitis, hoofdpijn, gevoelloosheid, spier- en gewrichtspijnen (met name aan handen en voeten) en een maculo-papulaire huiduitslag. Vaak begint deze huiduitslag in het gelaat en spreidt zich uit naar de rest van het lichaam. Anorexie, overgeven, buikpijn en diarree komen minder vaak voor.
Verloop
De ziekte duurt 2 tot 7 dagen en geneest vrijwel altijd restloos.
Complicaties
Er zijn aanwijzingen dat een zikavirusinfectie kan leiden tot microcefalie bij het ongeboren kind. Dit risico zou het grootste zijn in het eerste trimester van de zwangerschap.
Klinische dd
Het ziektebeeld is vrijwel niet te onderscheiden van een dengue- of chikungunyavirus infectie. En deze virussen komen in hetzelfde gebied voor.
Diagnostiek
Diagnostiek kan plaatsvinden door:
- Dag 1 tot 5 van de symptomen: PCR op EDTA bloed
- > 5 dagen na het ontstaan van de symptomen: serologie op stolbloed (serum)
Het is raadzaam om naast zikavirus diagnostiek direct diagnostiek naar dengue en chikungunya in te zetten.
Behandeling
Er is geen behandeling beschikbaar of noodzakelijk. Ondersteunende zorg volstaat.
Vaccinatie/immunisatie
Er is geen vaccinatie/immunisatie beschikbaar.
Reisadvies
Op dit moment zijn er in Nederland geen reisadviezen rondom zikavirusinfecties. Het RIVM adviseert aan zwangere vrouwen en vrouwen die zwanger willen worden om met een arts de noodzaak van een reis naar deze gebieden goed te overleggen en uitstel te overwegen.
Zwanger en mogelijke infectie en/of blootstelling: wat nu?
Op dit moment zijn er geen richtlijnen hoe om te gaan met een mogelijke infectie met en/of blootstelling aan het zikavirus. Het LCI (Landelijke Coördinatiestructuur Infectieziekten) en het NVOG (Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie) bereiden een richtlijn voor. Vooralsnog is het alleen mogelijk om door middel van diagnostiek een zikavirusinfectie uit te sluiten en met een echo de groei van het kind te controleren.
Meer informatie
Op de volgende websites is meer informatie te vinden over het zikavirus:
- http://www.cdc.gov/zika/
- http://www.cdc.gov/zika/fs-posters/index.html
- http://www.rivm.nl/Onderwerpen/Z/Zikavirus
